BEWUST ZIEN... BEWUST VOELEN... BEWUST ERVAREN... BEWUST "ZIJN" ...
LEVEN ... VANUIT HET HART, IN HET "HIER EN NU".

 
Ayurvedische tips om je goed en gezond te voelen 

Ayurveda brengt de duizenden factoren die onze gezondheid beïnvloeden terug tot 3 basisprincipes (dosha’s). Deze 3 dosha’s zijn Vata, Pitta en Kapha. Ze zijn werkzaam in de hele natuur en we vinden ze ook terug in ons lichaam en onze geest. Zijn de 3 dosha’s in evenwicht, dan genieten we een perfecte gezondheid, voelen ons goed en stralen een natuurlijke schoonheid uit.


In het klassieke ayurvedische handboek Charaka Samhita wordt de invloed van de natuur in de lente als volgt beschreven: "In de lente wordt door de warmte van de zon de in de winter opgehoopte Kapha in het lichaam gemobiliseerd. Daardoor kunnen onze spijsvertering en de stofwisseling worden vertraagd, waaruit vele problemen kunnen voortkomen." De Kapha-dosha heeft de eigenschappen: koud, vloeibaar, zwaar en zacht. Daarom hebben bijvoorbeeld vele mensen in het voorjaar vaak enige dagen een loopneus en een duf, zwaar hoofd. Ook voorjaarsmoeheid is niets anders dan een teveel aan Kapha. Om eventuele onaangenaamheden te voorkomen, wordt door de Ayurveda aanbevolen om tegen het eind van de winter Kapha te verminderen.


Breng ’s morgens één tot twee druppels neusolie in elk neusgat aan. Daardoor wordt vooral het gebied van het hoofd van overmatige Kapha bevrijd. Bij de totale mondhygiëne van de Ayurveda wordt het aanbevolen om vóór het tandenpoetsen de tong te reinigen. In het bijzonder voor de wat meer gezette mensen heeft een Garshan-massage ’s morgens met een zijden handschoen een positieve werking. Deze is heel gemakkelijk te doen en werkt stimulerend op het bindweefsel en de doorbloeding en reduceert de Kaphadosha.


Voeding
In de lente is het erg belangrijk om lichtverteerbaar voedsel te eten en de spijsverteringskracht te versterken.
Het ontbijt moet zeker licht zijn omdat ’s morgens de spijsverteringskracht nog niet sterk is. Een te zwaar ontbijt kan door het lichaam niet volledig verteerd worden. Als gevolg daarvan ontstaan onvolledig verteerde stofwisselingsproducten (in de Ayurveda worden deze Ama genoemd) die zich in het lichaam verzamelen en het normaal functioneren belemmeren.
Kapha-thee of heet gemberwater met wat citroen en honing activeert de spijsvertering en de stofwisseling. Drink het bijvoorbeeld ’s morgens, waarbij u erop moet letten de honing pas toe te voegen als de thee tot lichaamstemperatuur is afgekoeld. Honing mag niet boven de 40° C verwarmd worden, omdat hij anders in Ama wordt omgezet.
Ter ondersteuning van de spijsverteringskracht kan men circa 15 minuten voor het middageten een paar kleine stukjes gember samen met wat citroensap en een snufje zout eten. Als alternatief kunt u 1 uur voor of na het eten als een aperitief of maagbitter Digest Plus-thee drinken.
De hoofdmaaltijd moet rond het middaguur worden genuttigd, omdat omstreeks deze tijd de verteringskracht het grootst is. Als drank bij het middageten past een glas lassi bijzonder goed. Dit is een lekkere yoghurtdrank die in India overal bekend en geliefd is. Hij helpt om ons voedsel beter te verteren. Lassi kan men op vele verschillende manieren maken. Een goede kwaliteit yoghurt met lauwwarm water vermengen (1 deel yoghurt en 3 - 4 delen water) bij voorkeur met een mixer. Voor zoete lassi voegt u naast rietsuiker bijvoorbeeld gember, kardemom en kaneel of rozenwater toe. Voor de zoute variant kunt u b.v. een snufje gemalen komijn, koriander, geelwortel, gember en wat zout gebruiken.. Het avondeten moet niet te laat worden genomen en ook niet te zwaar zijn. Het is gunstig om licht verteerbaar, warm eten te nemen. Naast groente- of rijstsoep kunt u ook een soep van gele mungboontjes nemen (circa 3 kwartier to 1 uur koken, totdat de mungbonen uit elkaar vallen, de soep niet te dik te laten worden, omdat zij dan te zwaar verteerbaar wordt). Deze soep staat bekend onder de naam dahl en is ook een belangrijke eiwitleverancier voor vegetariërs! Heet gemberwater door de dag heen versterkt de verteringskracht en helpt het lichaam de voedingsstoffen er beter uit te halen en slakken uit te scheiden.


Lichaamsbeweging
Het is belangrijk, en zeker in de lente, om regelmatig lichaamsbeweging te hebben. Kies voor een sport die u plezier geeft, maar pas op voor overbelasting. De ayurvedische regel die hierbij geldt is om tot 50 procent van uw maximale belasting te gaan. Zodra u zwaar begint te ademen of sterk begint te zweten zou u het rustiger aan moeten doen of stoppen. Liever vaker en met mate dan zelden en zonder mate is hierbij het motto.


Ayurveda-kuren
Speciaal de lente is een bijzonder geschikte tijd om een ayurvedische reinigingsbehandeling (Panchakarma) te doen.
 

Enige algemene tips
Men moet pas eten als men werkelijk honger heeft. Beter niet tussen de maaltijden door eten. Neem liever versgeperst vruchtensap of zoet fruit. Eet pas als de laatste maaltijd volledig verteerd is (na circa 3-5 uur). Kruid uw eten goed, vooral met gember, peper en Kapha-Churna. De kruiden stimuleren onze spijsvertering. De smaken zoet en zuur hebben de neiging Kapha te laten toenemen, deze smaken moet u daarom in de lente niet laten domineren in het voedsel.


Welzijn staat in het voorjaar centraal.
Luister van tijd tot tijd naar ontspannende muziek
en mediteer

Maak ook de woonomgeving schoon met aangename aroma-oliën.
 

Neem minder:
koud voedsel en koude dranken en zwaar, gebraden, vet en gefrituurd voedsel, rauwkost, droge muesli, kaas, kwark, zoetigheden en bananen. Voor niet-vegetariërs wordt aangeraden het eten van vlees in het algemeen te verminderen, in het bijzonder varkens- en rundvlees.
 

Geef de voorkeur aan:
basmatirijst, chapati's (dun, ongerezen brood uit tarwemeel), asperges, lichte groentesoepen, verse salade in kleine hoeveelheden als bijgerecht, mungbonen in de vorm van lichte soep (dahl), verse tuinkruiden, saffraan, rijp en licht fruit zoals appels, peren, aardbeien en geweekte rozijnen.


Ayurvedische tips voor de warme zomerdagen


In de Ayurveda onderscheidt men drie basisprincipes: Vata, Pitta en Kapha (de drie dosha’s). Deze zijn in de hele natuur en dus ook in ons lichaam werkzaam. Voor het goed en gezond functioneren van lichaam en geest is het nodig dat deze dosha’s in evenwicht zijn.
Vele factoren beïnvloeden het evenwicht van de dosha’s, zoals b.v. het werk, de voeding of de jaargetijden. Als de temperaturen in de zomer stijgen, neemt Pitta (=hitte) in de omgeving toe.
Omdat het lichaam de natuurlijke tendens heeft om evenwicht te handhaven, vermindert het zijn inwendige Agni (= vuur). Dit leidt tot vermindering van de warmteproductie, verlaging van de stofwisseling en afname van de spijsverteringskracht.
U herkent dit vast uit eigen ervaring: bij heet weer is elke activiteit moeizamer en hebben we minder eetlust. Accepteer deze natuurlijke tendens en pas uw voeding en activiteit aan de uiterlijke omstandigheden aan.
 

Voeding:
Gebruik minder zout, zuur, scherp en heet voedsel. Geef de voorkeur aan voedsel met zoete, bittere en wrange smaken, omdat deze Pitta in evenwicht brengen. Het is erg belangrijk om alleen dan te eten wanneer u honger heeft, omdat op andere tijden van de dag het spijsverteringsvuur op een laag pitje staat. Let er om deze reden speciaal op met mate te eten. Lichtverteerbaar voedsel is aan te bevelen, zoals groentesoep, groente met rijst of een graanproduct. Salade als bijgerecht is ook heel goed. Ook fruit is licht en belast het lichaam nauwelijks. Kruid naar smaak met Pitta Churna en gebruik bij het koken ghi (geklaarde boter) of kokosnootolie (om mee te koken).
Drinken is erg belangrijk bij warmte omdat het lichaam meer transpireert en daarom veel vocht verliest.
Koude dranken zijn acceptabel voor mensen met sterke Pitta, maar het is beter geen ijskoude dranken te nemen aan het einde van de maaltijd omdat daarmee de spijsverteringskracht vermindert. Wanneer de spijsvertering vermindert, reageert het lichaam daarop door meer hitte te produceren waardoor we het dan te heet krijgen.
Of uw voorkeur nu naar warme of koele dranken uitgaat, er is een ruime keuze: Pitta Thee, Pitta Milkshake, Raja’s Cup, pepermuntthee, vers vruchtensap of zelfgemaakte lassi (= yoghurtdrank). Heerlijk verfrissend is b.v. lassi met pepermunt of lassi met rozenwater of kokosmelk; lassi-recepten vindt u onderaan deze bladzijde.
U ziet dat de keuze zeer gevarieerd is. Deze dranken smaken niet alleen heel goed, ze zijn ook heel gezond. En in het algemeen geldt dat wat goed smaakt en u bevalt, ook gezond is voor u.
 

Dagelijkse routine:
Ga op uw natuurlijke behoefte af. In de zomer verlangen we meer naar koelte en lichtheid dus stel u niet langdurig aan de zon bloot. Niet alleen om verbranding te vermijden maar ook om een goed innerlijk evenwicht te handhaven. 's Middags is het goed om in de buurt van een rivier of in de schaduw van een boom te zijn. Niet alléén 'heethoofden' moeten erop letten dat hun hoofd koel blijft. Gebruik naar keus een hoofddoek of zomerhoed om u tegen de zon te beschermen!
En als uw huid toch te veel zon te verduren heeft gekregen, smeer uzelf dan in met onze After Sun Oil. Deze brengt Pitta-verstoringen van de huid weer in evenwicht.
 

Voor sportactiviteiten in de zomer geldt: doe het rustig aan en put uzelf niet uit. Zwemmen wordt in het bijzonder aanbevolen, evenals wandelen in de natuur.
Geef de voorkeur aan lichte zomergerechten met komkommer, courgettes, pompoen, wortelen, asperges, broccoli, bloemkool, sla, basmatirijst, granen, ghi, hüttenkäse, lassi, gele mungbonen, olijfolie, kokosnootolie, amandelen, zoete vruchten, verse tuinkruiden en milde kruiden zoals koriander, venkel, geelwortel en verse gember.
Neem bij uw maaltijden minder rode bieten, aubergine, rammenas, tomaten, paprika, uien, knoflook, gierst, rogge, maïs, boekweit, yoghurt (als het niet als lassi bereid is), kwark, karnemelk, kaas, zure vruchten (grapefruit, citroenen), olijven, cashewnoten, honing, melasse, scherpe en hete kruiden (peper, chili’s, anijs, kruidnagels, komijn), zout, azijn, alcohol en voor niet-vegetariërs: rood vlees.
Basisrecept voor lassi: yoghurt met water verdunnen (een deel yoghurt met 3 tot 4 delen water mengen).
Pepermuntlassi: per glas 1/2 theelepel zeer klein gesneden vers pepermuntblad zeer klein gesneden (als er geen verse pepermunt voorhanden is kunt u ook gedroogde pepermunt gebruiken).
Rozenlassi: voor het mengen een paar druppels rozenwater toevoegen. Naar smaak zoeten met suiker.
Kokoslassi: een scheutje kokosmelk of wat gepureerd kokosvlees met een beetje vanille toevoegen.
Een Genot!


Ayurvedische tips voor het koude jaargetijde 

Volgens de ayurvedische richtlijnen is het eenvoudig een goede gezondheid te behouden en, indien nodig, deze te verbeteren. Ayurveda brengt duizenden factoren die onze gezondheid beïnvloeden terug tot 3 basisprincipes (dosha’s).

Deze 3 dosha’s zijn Vata, Pitta en Kapha. Ze zijn werkzaam in de hele natuur en we vinden ze ook in ons lichaam en onze geest terug. Zijn de 3 dosha’s in evenwicht, dan genieten we een perfecte gezondheid en voelen we ons goed, en dan straalt ons lichaam een natuurlijke schoonheid uit. 
Vele factoren kunnen het evenwicht van de drie dosha’s beïnvloeden, bijvoorbeeld de dagroutine, de voeding of het jaargetijde. De hier gegeven tips zullen u helpen uw innerlijk evenwicht te bewaren. Het gaat er niet om deze adviezen naar de letter op te volgen, omdat de Ayurveda niet een beperking maar een verrijking voor het leven wil zijn. Nieuwe dingen uitproberen, er plezier aan beleven en u goed voelen staan hierbij op de eerste plaats.
 

Voeding 
In de winter is op grond van een koudere buitentemperatuur onze innerlijke agni, de spijsverteringskracht, normaal genomen sterker dan in andere jaargetijden. Daarom kunt u nu gerust wat zwaarder en overvloediger eten. Te lichte voeding kan er de oorzaak van zijn dat de sterke spijsverteringskracht onze lichaamsweefsels vermindert en Vata uit evenwicht raakt. Wind en koude veroorzaken ook verhoging van de Vata-dosha, omdat zij de hoofdeigenschappen winderig, droog, koud en onregelmatig bezit. Daarom zijn in de herfst en winter Vata-verlagende maatregelen belangrijk.
 

Geef in elk geval de voorkeur aan warm en voedzaam eten (b.v. stamppot, pasta’s en ovenschotels), melkproducten (b.v. room, melkrijst), noten en amandelen. Bijzonder lekker zijn ook geweekte, gedroogde vruchten zoals dadels, rozijnen of vijgen (tip: met slagroom en kaneel!).
Vermijd of verminder daarentegen rauwkost, salade, koolsoorten en droog voedsel. 
Gebruik bij het eten altijd wat ghi (gezuiverde boter). Ghi wordt in de Ayurveda wegens zijn gezondheidsbevorderende eigenschappen bijzonder hoog gewaardeerd.
 

Tot de Vata-reducerende kruiden behoren: 
Kaneel, venkel, anijs, nootmuskaat, komijn, kardemom, zoethout, kruidnagels, verse gember, peterselie en basilicum. Probeert u ook eens onze kruidenmix Vata Churna. 

Vermijd ijskoude dranken; drink bij voorkeur warme dranken, zoals Vata thee, Gezonde Luchtwegen thee, Vata milkshake, Amandel Energiedrank of Raja’s Cup (een heerlijke ayurvedische koffievervanger). Bij het middageten kan men een glas lassi drinken, (1 deel yoghurt en 3 delen water mixen met wat steenzout; voor zoete lassi: suiker, kardemom en kaneel of vanille toevoegen). Het regelmatig drinken van heet water is ook zeer aan te bevelen. Mijd daarentegen stimulerende middelen zoals koffie, zwarte thee en sigaretten.
 

Voedingssupplementen 
In de Ayurveda handboeken zijn een groot aantal kruiden- en mineraalpreparaten beschreven. De heel specifieke combinatie van ingrediënten maken hen zo bijzonder. De verschillende ingrediënten verrijken en versterken elkaar wederzijds. Het belangrijkste ayurvedische voedingssupplement is Maharishi Amrit Kalash. Het reduceert zoals wetenschappelijk is aangetoond de door vrije radicalen beschadigde cellen, wat bijzonder noodzakelijk is als ons lichaam sterk belast wordt, zoals dat in de herfst of winter het geval is. In de ayurvedische handboeken worden de gezondheidsbevorderende eigenschappen van Maharishi Amrit Kalash uitvoerig beschreven. Speciaal om het immuunsysteem te ondersteunen is er het voedingssupplement ‘Voor het koude jaargetijde’. Voor de ondersteuning van de luchtwegen zijn er het ayurvedische keelelixer, de keelpastilles en het voedingssupplement Breathe Easy. 
 

Oliemassage
Omdat Vata de eigenschappen koude en droogheid heeft, kan het met warmte en vochtigheid in evenwicht gebracht worden. Een oliemassage van het gehele lichaam in de morgen behoort tot de meest aangename wijzen om Vata tot rust te brengen. U masseert voor het douchen of baden het gehele lichaam met warme sesamolie of nog beter met Vata Massage-olie en laat de olie een paar minuten intrekken. Deze massage heeft een rustgevende werking op ons zenuwstelsel, stimuleert de bloedsomloop en helpt giftige stoffen uit het lichaam te verwijderen. Ook worden alle innerlijke organen via de reflexzones gestimuleerd (vraag hiervoor onze massagehandleiding aan). De douche of het bad dat u daarna neemt moet ook warm en aangenaam zijn. Ook een prettige wijze om Vata te verlagen is door 's avonds een warm voetbad te nemen. 
Zie er voor de rest ook op toe dat u altijd warme, natuurlijke kleding draagt (b.v. van lamswol) en vermijd tocht en droge lucht in uw kamer. 
 

Dagelijkse routine
Omdat in de winter de stofwisseling en lichaamskracht bij een gezond mens sterker zijn dan in andere jaargetijden, kunnen we lichamelijk wat actiever zijn. Let u er altijd wel op dat u zich niet uitput en dat er een goede balans tussen rust en activiteit is. Naast voldoende slaap is de regelmatige beoefening van Transcendente Meditatie (TM) een sleutel tot diepe innerlijke ontspanning. TM is een vedische bewustzijnstechniek die gemakkelijk te leren en in uw dagelijkse routine in te passen is. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat TM in vergelijking met andere ontspanningsmethoden effectiever werkt.
Verminder vooral in de herfst en winter naar vermogen alles wat de Vata-dosha uit evenwicht kan brengen. Dit zijn in de eerste plaats stressfactoren zoals werk, lange reizen, laat naar bed gaan en te veel televisie kijken. Leest u in plaats daarvan misschien eens een goed boek of luister naar ontspannende muziek, b.v. Maharishi Gandharva Veda. Verlevendig de atmosfeer in huis met heerlijk geurende aroma-oliën : Vata aroma-olie, Sniffle Free of Worry Free. Voor de auto is er de speciale elektrische verdamper die op het dashboard kan worden aangesloten.
 

Kruidenolie
Het neusslijmvlies is bij koud weer kwetsbaar. Breng daarom ’s morgens 1-2 druppels neusolie in de neus aan. Deze olie bevat 28 verschillende kruiden die zuiverend en preventief werken. De kruidenolie om te stomen kan naar behoefte geïnhaleerd worden. Het bestaat uit hooggeconcentreerde extracten van kamfer, mint, eucalyptus en andere kruiden met zuiverende en verfrissende werking.
De hier genoemde aanbevelingen zijn van algemene aard en doen ieder mens in het koude jaargetijde goed. Voor meer specifieke en op het individu afgestemde aanbevelingen kunt u het beste een consult nemen bij een ayurvedisch arts.
De belangrijkste maatregelen:
1. Gezonde balans van activiteit en rust, genoeg slaap, Transcendente Meditatie
2. Krachtige voedzame maaltijden en warm eten 
3. Regelmatige dagroutine – in het bijzonder betreffende eetgewoonten 
4. Warmte – warme oliemassage, warm eten, warme kleding.